Οδυσσέας Ζώρας: «Ο Έλληνας δεν διαβάζει πολύ. Όμως, σέβεται το βιβλίο…»

Ο Πρόεδρος του Ελληνικού Ανοιχτού Πανεπιστημίου και διευθύνων σύμβουλος των εκδόσεων ΕΑΠ, Οδυσσέας Ζώρας, μιλάει στον «Ε.Τ.»

Συνέντευξη στην Ξένια Στούκα

Θέση στην αγορά του βιβλίου διεκδικεί το Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο. Πλούσια συλλογή βιβλίων, εξειδικευμένα αναγνώσματα για μελετητές αλλά και για ανήσυχους αναγνώστες που αναζητούν τη γνώση. Ο εκδοτικός οίκος του ΕΑΠ ξεκίνησε τη λειτουργία του ως αυτοχρηματοδοτούμενη ανώνυμη εταιρία με μοναδικό μέτοχο το Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο και έκανε την παρουσίαση της πρώτης σειράς βιβλίων την άνοιξη 2019. Σχεδόν δύο χρόνια μετά, οι εκδόσεις ΕΑΠ διαθέτουν μεγάλη ποικιλία βιβλίων και προγραμματίζουν δράσεις και εκδηλώσεις για τις προοπτικές ανάπτυξης του κλάδου.

Στην ιστοσελίδα των εκδόσεων www.houp.gr συναντάμε μια μεγάλη γκάμα μοναδικών εκδόσεων που προσφέρουν πολυάριθμες και διαφορετικές γνώσεις σε πολλαπλούς τομείς, ιστορικά, οικονομικά, κοινωνικά και επιστημονικά έργα, χωρίς αμιγώς διδακτικό χαρακτήρα. Βιβλία που παρέχουν γνώσεις για θέματα που ενδιαφέρουν τους σύγχρονους πολίτες. Κάθε βιβλίο μπορείτε να το παραγγείλετε από όποιο βιβλιοπωλείο θέλετε και, μάλιστα, σε προσιτές τιμές.

Για τις νέες εκδόσεις του ΕΑΠ και την πορεία τους μιλάει στον «Ε.Τ.» της Κυριακής ο πρόεδρος του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος των εκδόσεων ΕΑΠ, πρώην πρύτανης του Πανεπιστημίου Κρήτης και καθηγητής Χειρουργικής Ογκολογίας, Οδυσσέας Ζώρας, μεταφέροντάς μας τη μελλοντική εικόνα του χώρου του βιβλίου ευρύτερα, της Εκπαίδευσης, αλλά και της εξέλιξης της πανδημίας.

Ποια είναι η εικόνα σήμερα των εκδόσεων ΕΑΠ;

Εκτός από προπτυχιακά και μεταπτυχιακά προγράμματα, το ΕΑΠ έχει και τις δικές του εκδόσεις. Οι εκδόσεις του ΕΑΠ αναπτύσσονται συνεχώς. Οι αναγνώστες μπορούν να εντοπίσουν βιβλία της σύγχρονης επιστημονικής έρευνας, αλλά και έργα ευρύτερου ενδιαφέροντος. Ο μελλοντικός στόχος των εκδόσεων του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου είναι να βρίσκονται στις πρώτες θέσεις των κυρίαρχων πανεπιστημιακών εκδοτικών οίκων. Η επιστημονική επιτροπή των εκδόσεών μας επιλέγει βιβλία. Βέβαια, λόγω των συνθηκών της πανδημίας με τα βιβλιοπωλεία να είναι κλειστά, η κατάσταση έχει δυσκολέψει ακόμα περισσότερο στην ήδη προβληματική αγορά του βιβλίου.

Ποια είναι η άποψή σας, ο Έλληνας διαβάζει;

Ο Έλληνας δεν διαβάζει πάρα πολύ. Όμως, αγαπάει και σέβεται το βιβλίο. Θεωρώ ότι ο χώρος του βιβλίου πρέπει να εστιάζει στην καλή ποιότητα και στην αισθητική. Η μόρφωση και η ποιότητα θα μας βγάλουν από τη μιζέρια. Ανταποκρινόμενο στα σύγχρονα ερωτήματα που τίθενται στην κοινωνία το ΕΑΠ προωθεί την πρωτότυπη έρευνα μέσα από την έκδοση επιλεγμένων συγγραμμάτων, τροφοδοτεί τη δημόσια συζήτηση για σημαντικά θέματα, προσκαλώντας και εμπλέκοντας ενεργά σε αυτήν όχι μόνο τους φοιτητές και τα μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας αλλά και το ευρύ φιλομαθές αναγνωστικό κοινό. Ένα συνέδριο για τον χώρο και την αγορά του βιβλίου προγραμματίζεται να οργανώσουν οι εκδόσεις ΕΑΠ με το αξιόλογο ανθρώπινο δυναμικό που διαθέτουν με συμμετέχοντες εκδοτικούς οίκους από την Ελλάδα και το εξωτερικό.

Από τη συζήτησή μας δεν θα μπορούσε να λείψει η σημερινή εικόνα του ΕΑΠ.

Το ΕΑΠ έχει 45.000 φοιτητές και σημαντικούς καθηγητές. Συνεχώς ο αριθμός των εγγραφών αυξάνεται τόσο στα μεταπτυχιακά όσο και στα προπτυχιακά προγράμματα. Πιστό στη διά βίου μάθηση και με εξαιρετικά νέα προγράμματα, που ανανεώνονται συνεχώς σύμφωνα με τις ανάγκες και τις απαιτήσεις της εποχής το ΕΑΠ πρωτοπορεί στην αξιοποίηση των πιο σύγχρονων εκπαιδευτικών μεθόδων και τεχνολογικών λύσεων. Ανάμεσα στα νέα μεταπτυχιακά ξεχωρίζουν οι νέες θεματικές «η κλιματική αλλαγή και η επίδρασή της σε πολιτιστικά μνημεία της χώρας», «η τεχνητή νοημοσύνη», αλλά υπάρχουν και πολλά άλλα εξίσου αξιόλογα και εξειδικευμένα προγράμματα. Το ΕΑΠ κάλλιστα μπορεί να αποτελέσει μοντέλο και για άλλα πανεπιστήμια. Το 2022 το ΕΑΠ θα διοργανώσει το Ευρωπαϊκό Διεθνές Συνέδριο των Ανοικτών Πανεπιστημίων της Ευρώπης.

Φέρνοντας μαζί σας μια πολυσήμαντη εμπειρία και θητεία δεκαετιών στην πανεπιστημιακή και την ερευνητική κοινότητα θεωρείτε ότι το νέο νομοσχέδιο για την Παιδεία αλλάζει σελίδα στον πολύπαθο χώρο της Εκπαίδευσης;

Θα αλλάξει σελίδα η Ανώτατη Εκπαίδευση με το νέο νομοσχέδιο. Αναβαθμίζονται οι σπουδές στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση και βελτιώνεται το ακαδημαϊκό περιβάλλον. Κατά τη γνώμη μου, τα πανεπιστήμια τείνουν να λυκειοποιηθούν… Ο χώρος του λυκείου έχει υποβαθμιστεί και αυτό έχει ως αποτέλεσμα τον ρόλο του λυκείου να έχουν αναλάβει τα πανεπιστημιακά ιδρύματα, εκτός από συγκεκριμένα ειδικά τμήματα, όπως η Ιατρική και το Πολυτεχνείο. Αν ισχύει αυτό που πιστεύω, τότε τα μεταπτυχιακά προγράμματα παρέχουν την ειδική ακαδημαϊκή γνώση. Το πανεπιστήμιο πρέπει να προηγείται των τεχνολογικών εξελίξεων. Μόνο τότε θα έχει τη δυνατότητα να καθοδηγήσει και όχι να καθοδηγείται. Ο ρόλος του πανεπιστημίου είναι να είναι ένας φάρος μόρφωσης και ιδεολογικών σκέψεων. Η γνώση μεταβάλλεται όπως μεταβάλλεται ένας ζωντανός οργανισμός.

Κλείνοντας, πώς βλέπετε την εξέλιξη της πανδημίας με τα στοιχεία των μεταλλάξεων του ιού;

Όσο καλή γνώση και αν έχουν οι συνάδελφοι γιατροί, κανείς πραγματικά δεν γνωρίζει ακόμα σε όλη της τη λεπτομέρεια αυτήν τη νόσο. Μεταλλάξεις συμβαίνουν κι εδώ, όπως συμβαίνουν και σε όλες τις άλλες ιώσεις. Οι μαζικοί εμβολιασμοί, τους οποίους η Πολιτεία επιταχύνει, αποτελούν το καθοριστικό σημείο για την ύφεση της μεταδοτικότητας, άρα και της πανδημίας. Ωστόσο, η πανδημία αυτή δεν είναι η μοναδική αιτία θνησιμότητας στις μέρες μας. Το 2020 καταγράφηκαν παγκοσμίως 19.000.000 νέοι ασθενείς με καρκίνο, ενώ παράλληλα σημειώθηκαν και 10.000.000 θάνατοι από καρκίνο. Συνεπώς, δεν πρέπει να παραβλέπουμε ούτε να αγνοούμε τις άλλες ασθένειες, λόγω της παρούσας πανδημίας.

Δύο προτάσεις από τη βιβλιοθήκη του ΕΑΠ

Ανάμεσα στα βιβλία των εκδόσεων ΕΑΠ θα συναντήσετε το «Ξενοκρατία: Οικονομία, κοινωνία και κράτος στα Επτάνησα (1815-1864)» του Σάκη Γκέκα, όπου αναλύονται οι πραγματικές διαστάσεις της «ξενοκρατίας», οι όροι με τους οποίους διαμορφώθηκαν οι σχέσεις εξουσίας, όπως την καθόρισε το αποικιακό καθεστώς της βρετανικής προστασίας, ενώ αναδεικνύει τις τοπικές ιδιαιτερότητες του κάθε νησιού που αποτελούσαν τα «Ηνωμένα Κράτη των Ιονίων Νήσων». Επίσης, σημειώστε το «Ο ελληνικός συνταγματισμός 200 χρόνια μετά» του Αντώνη Μανιτάκη, μια ιστορική αφήγηση των ιδεών που πυροδότησαν την Εθνική Επανάσταση, διαμόρφωσαν την πολιτική φυσιογνωμία ενός λαού και συγκρότησαν μια σύγχρονη, ανθεκτική και ανοικτή στον κόσμο συνταγματική Πολιτεία.